Rozwód to proces, do którego należy się dobrze przygotować. Dlatego tak ważne jest, by podjęta decyzja była decyzją przemyślaną. W pierwszej kolejności trzeba ustalić przyczynę rozwodu. Najczęstsze przyczyny to: niezgodność charakterów, zdrada, przemoc, nadużywanie alkoholu lub innych używek.
Sąd orzeknie rozwód wówczas gdy między małżonkami doszło do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Ma to miejsce w sytuacji zerwania wszystkich więzi łączących małżonków, tj. więzi duchowej (emocjonalnej), więzi gospodarczej (małżonkowie nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego) oraz więzi fizycznej (małżonkowie nie współżyją ze sobą). Stan ten musi istnieć na tyle długo, by można było mówić, że jest to rozkład trwały.
Decydując się na złożenia pozwu o rozwód, trzeba podjąć decyzję, czy ma to być rozwód z orzekaniem o winie, czy bez orzekania o winie.
Sąd może orzec rozwód z wyłącznej winy jednej ze stron, z winy obu stron, bądź rozwiązać małżeństwo nie orzekając o winie.
Żądając ustalenia winy należy mieć dowody potwierdzające winę.
Ustalenie odpowiedzialności za rozpad małżeństwa może nieść za sobą konsekwencje finansowe. Kwestia winy ma znaczenie przy ubieganiu się o alimenty od drugiego małżonka. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa, a w wyniku rozwodu nastąpi istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, wówczas sąd może orzec w stosunku do niego alimenty. W sytuacji, kiedy małżonek nieuznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia (czyli zaniechano orzekania o winie, bądź uznano winę obu stron), znajduje się w niedostatku może on żądać od drugiego dostarczania środków utrzymania. Wysokość alimentów musi być „dopasowana” do usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.
Jeżeli ze związku pochodzą małoletnie dzieci sąd w wyroku rozwodowym będzie orzekał o władzy rodzicielskiej nad dziećmi i alimentach. Sąd może orzec o kontaktach z dziećmi.
Sąd powierzy wykonywanie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom jeżeli, mimo rozstania, są oni w równym stopniu zainteresowani dobrem dzieci i są w stanie porozumieć się co do sposobu ich wychowywania. Jeżeli małżonkowie nie dojdą do porozumienia w tej kwestii, sąd powierzy wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców ograniczając władzę drugiego.
Podobnie, jeżeli małżonkowie będą zgodni w kwestii kontaktów, wówczas sąd nie będzie się zajmował tą sprawą.
W wyroku rozwodowym Sąd orzeka o alimentach na małoletnie dzieci. Wysokość alimentów uzależniona jest od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz możliwościach zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Orzekając o wysokości alimentów sąd bierze pod uwagę m. in. wiek dziecka, jego stan zdrowia, majątek, potrzeby związane z edukacją. Z drugiej strony Sąd uwzględnia możliwości zarobkowe i majątkowe rodzica zobowiązanego do alimentów, czyli wysokość wynagrodzenia, renty inwalidzkiej, emerytury. Sąd bierze pod uwagę dochody z innych źródeł, np. z czynszu najmu.
Sąd może dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli nie spowoduje to zwłoki w postępowaniu rozwodowym. Oznacza to tyle, że jeżeli małżonkowie są zgodni co składników majątku, ich wartości oraz sposobu podziału, sąd może w wyroku rozwodowym dokonać podziału majątku. Natomiast, gdy takiej zgody nie ma sąd podziałem majątku w sprawie rozwodowej nie zajmie się.
Joanna Manuszewska – radca prawny
ustawa z dnia 24.02.1964 r. o Kodeks rodzinny i opiekuńczy
Stan prawny na dzień 30.08.2021 r.